Tâi-oân sī A-chiu tang-pêng, óa tī Thài-pêng-iûⁿ sai-kîⁿ ê chi̍t ê chèng-tī si̍t-thé, hâm Tâi-oân-tó, Hóe-sio-tó, Âng-thâu-sū, kiam in hū-kīn sió-tó, koh ū Phêⁿ-ô͘ Kûn-tó.
Tē-lí
Thong-sio̍k "Tâi-oân" ū-sî piáu-sī kui-ê hiān-chú-sî hō͘ siat tī Tâi-oân ê Tiong-hoa Bîn-kok chèng-hú só͘ chiàm ê só͘-chāi. Chóng-sī che tang-tiong Kim-mn̂g kap Má-chó͘ sio̍k Tiong-kok ê chi̍t pō͘-hūn, chia nn̄g ūi tī kok-chè-hoat ê lí-lō͘ tang-tiong kap Tâi-oân sī pun-khui ê si̍t-thé.
Tâi-oân tē-lí ē-tàng tāi-khài hun tang-sai nn̄g pêng. Óa tang-pêng tōa-pō͘-hūn sī soaⁿ-tē, chiàm chha-put-to 3 hun chi 2 ê thó͘-tē. Gio̍k-san ê soaⁿ-chiam sī Tâi-oân siōng-koân-tiám, tùi hái-pêng-bīn sǹg khí ū 3,952 kong-chhiò koân. Nā Tâi-oân se-pō͘ khah chē pêⁿ-po͘, chiàm 90 pha-sén ê jîn-kháu.
Le̍k-sú
Tùi khó-kó͘ chèng-kù thang chai-iáⁿ chêng Kū-chio̍h-khì Sî-tāi, tāi-iok 15,000 tang chêng, Tâi-oân chit só͘-chāi to̍h ū lâng khiā-khí. Chiàu giân-gí-ha̍k ê hun-sek, mā ū thui-lūn kóng Chú-chêng 2000 nî chìn-chêng siōng-chá ê Lâm-tó-hē jîn-kûn í-keng tī leh Tâi-oân.
17 sè-kí ê sî-chūn, Tang-sai-iûⁿ ê kiâⁿ-hái kiam seng-lí-lâng lóng ū leh chhōe ki-hōe tiām Tâi-oân kiàn-li̍p siong-gia̍p ki-tē he̍k-chiá sī khai-hoat chu-goân. 1624 nî Hô-lân tī Tâi-oân ê si̍t-bîn khai-ki. Hô-lân Tang Ìn-tō͘ Kong-si tāi-seng tī Tâi-oân lâm-pêng khí-siat Zeelandia siâⁿ, só͘-chāi tī kin-á-ji̍t ê Tâi-lâm An-pêng. Hit chūn in hō he hū-kīn sī Tayouan. 1626 nî, koh ū Se-pan-gâ ê sè-le̍k khì kàu Tâi-oân ê pak-pêng siat tiám kiam thoân-kàu. 1642 nî, Hô-lân tàu chi̍t kóa chāi-tē goân-chūn-bîn ê sè-le̍k, kā Se-pân-gâ-lâng kóaⁿ châu.
Chham-chiàu
- Lung-chu Chen (2016). The U.S.-Taiwan-China Relationship in International Law and Policy. Oxford University Press.
Liân-kiat
- Tâi-oân tī Wikipedia.