Difference between revisions of "Tâi-gí"
No edit summary |
|||
(11 intermediate revisions by the same user not shown) | |||
Line 1: | Line 1: | ||
'''Tâi-gí''', mā ū hō '''Tâi-oân-ōe''' ia̍h '''Tâi-oân-gí''', sī chi̍t khoán chú-iàu tī [[Tâi-oân]] leh liû-thong ê giân-gí. | '''Tâi-gí''', mā ū hō '''Tâi-oân-ōe''' ia̍h '''Tâi-oân-gí''', sī chi̍t khoán chú-iàu tī [[Tâi-oân]] leh liû-thong ê giân-gí. | ||
== Im-ūn-lūn == | |||
=== Im-phōaⁿ === | |||
Tâi-gí ê [[im-phōaⁿ]] (''consonant'') thang ēng ē-té ê keh-á piau-sī. | |||
{| class="wikitable" style=text-align:center | |||
|+Chú-im ê hun-lūi kap tùi-tâng ê Tâi-bûn jī-bó | |||
|-style="font-size: 90%;" | |||
!colspan=2 rowspan=2| | |||
!colspan=2| Siang-chûn<br>(bilabial) | |||
!colspan=2| Khí-hōaⁿ<br>(alveolar) | |||
!colspan=2| Khí-hōaⁿ chhùi-kòa<br>(alveolo-palatal) | |||
!colspan=2| Nńg-chhùi-kòa<br>(velar) | |||
!colspan=2 rowspan=2| Siaⁿ-mn̂g<br>(glottal) | |||
|- | |||
!ū-siaⁿ | |||
!bô-siaⁿ | |||
!ū-siaⁿ | |||
!bô-siaⁿ | |||
!ū-siaⁿ | |||
!bô-siaⁿ | |||
!ū-siaⁿ | |||
!bô-siaⁿ | |||
|- | |||
!colspan=2| Phīⁿ<br>(nasal) | |||
| | |||
|m | |||
| | |||
|n | |||
| | |||
| | |||
| | |||
|nng | |||
|colspan=2| | |||
|- | |||
!rowspan=2| Tòng<br>(stop) | |||
! bô-khì | |||
|p | |||
|b | |||
|t | |||
| | |||
| | |||
| | |||
|k | |||
|g | |||
|colspan=2| | |||
|- | |||
! ū-khì | |||
|ph | |||
| | |||
|th | |||
| | |||
| | |||
| | |||
|kh | |||
| | |||
|colspan=2| | |||
|- | |||
!rowspan=2| Tòng-lù<br>(affricate) | |||
! bô-khì | |||
|colspan=2| | |||
|ch | |||
|j | |||
|ch(i) | |||
|j(i) | |||
| | |||
| | |||
|colspan=2| | |||
|- | |||
! ū-khì | |||
|colspan=2| | |||
|chh | |||
| | |||
|chh(i) | |||
| | |||
| | |||
| | |||
|colspan=2| | |||
|- | |||
!colspan=2| Lù<br>(fricative) | |||
|colspan=2| | |||
|s | |||
| | |||
|si | |||
| | |||
|colspan=2| | |||
|h | |||
|- | |||
!colspan=2| Pêng<br>(lateral) | |||
|colspan=2| | |||
| | |||
|l | |||
|colspan=2| | |||
|colspan=2| | |||
|colspan=2| | |||
|} | |||
=== Im-bó === | |||
Tâi-gí ê [[im-bó]] (''vowel'') thang chiàu ē-té ê keh-á piau-sī. | |||
{|class=wikitable | |||
!rowspan=2| !!colspan=2|Thâu-chêng!!Tiong-ng!!colspan=2|Āu-piah | |||
|-align=center | |||
! Chhùi-khiuⁿ !! Phīⁿ-khiuⁿ !! Chhùi-khiuⁿ !! Chhùi-khiuⁿ !! Phīⁿ-khiuⁿ | |||
|-align=center | |||
!Ha̍p<br>(close) | |||
|i||iⁿ|| | |||
|u||uⁿ | |||
|-align=center | |||
!Pòaⁿ<br>(mid) | |||
|e||eⁿ | |||
|o | |||
|o | |||
|oⁿ | |||
|-align=center | |||
!Khui<br>(open) | |||
|a||aⁿ|| || || | |||
|} | |||
== Bûn-su == | |||
: ''Siông-sè: [[Tâi-bûn]]'' | |||
Hiān-chú-sî Tâi-gí ê bûn-su chú-iàu hun saⁿ khoán piáu-kì ê koàn-sì, tō sī Lô-má-jī, Hàn-jī, kap Lô-má-jī kap Hàn-jī saⁿ-lām. Lô-má-jī bûn-su siōng ti̍t-chiap ê goân-thâu sī 19 sè-kí í-lâi ê [[Pe̍h-ōe-jī]]. Nā Hàn-jī ê Tâi-bûn sī khah-chá [[koa-á-chheh]] ê bûn-su siōng kài tiōng-iàu. Lô-Hàn saⁿ-lām ê siá-jī hong-sek, sī Tē-jī-chhù Tāi-chiàn liáu-āu khah liû-hêng. | |||
== Chham-chiàu == | |||
* [[Chiúⁿ Ûi-bûn]] (2014). [http://ebook.de-han.org/ktg/CKTG_PART_B_20160820_small_no_print.pdf 喙講台語‧手寫台文]. | |||
== Liân-kiat == | |||
* [[wikipedia:nan:Tâi-oân-ōe|Tâi-oân-ōe]], tī Wikipedia | |||
[[Category:Tâi-gí]] | [[Category:Tâi-gí]] |
Latest revision as of 2022 nî 8 goe̍h 2 ji̍t, 02:47
Tâi-gí, mā ū hō Tâi-oân-ōe ia̍h Tâi-oân-gí, sī chi̍t khoán chú-iàu tī Tâi-oân leh liû-thong ê giân-gí.
Im-ūn-lūn
Im-phōaⁿ
Tâi-gí ê im-phōaⁿ (consonant) thang ēng ē-té ê keh-á piau-sī.
Siang-chûn (bilabial) |
Khí-hōaⁿ (alveolar) |
Khí-hōaⁿ chhùi-kòa (alveolo-palatal) |
Nńg-chhùi-kòa (velar) |
Siaⁿ-mn̂g (glottal) | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
ū-siaⁿ | bô-siaⁿ | ū-siaⁿ | bô-siaⁿ | ū-siaⁿ | bô-siaⁿ | ū-siaⁿ | bô-siaⁿ | ||||
Phīⁿ (nasal) |
m | n | nng | ||||||||
Tòng (stop) |
bô-khì | p | b | t | k | g | |||||
ū-khì | ph | th | kh | ||||||||
Tòng-lù (affricate) |
bô-khì | ch | j | ch(i) | j(i) | ||||||
ū-khì | chh | chh(i) | |||||||||
Lù (fricative) |
s | si | h | ||||||||
Pêng (lateral) |
l |
Im-bó
Tâi-gí ê im-bó (vowel) thang chiàu ē-té ê keh-á piau-sī.
Thâu-chêng | Tiong-ng | Āu-piah | |||
---|---|---|---|---|---|
Chhùi-khiuⁿ | Phīⁿ-khiuⁿ | Chhùi-khiuⁿ | Chhùi-khiuⁿ | Phīⁿ-khiuⁿ | |
Ha̍p (close) |
i | iⁿ | u | uⁿ | |
Pòaⁿ (mid) |
e | eⁿ | o | o | oⁿ |
Khui (open) |
a | aⁿ |
Bûn-su
- Siông-sè: Tâi-bûn
Hiān-chú-sî Tâi-gí ê bûn-su chú-iàu hun saⁿ khoán piáu-kì ê koàn-sì, tō sī Lô-má-jī, Hàn-jī, kap Lô-má-jī kap Hàn-jī saⁿ-lām. Lô-má-jī bûn-su siōng ti̍t-chiap ê goân-thâu sī 19 sè-kí í-lâi ê Pe̍h-ōe-jī. Nā Hàn-jī ê Tâi-bûn sī khah-chá koa-á-chheh ê bûn-su siōng kài tiōng-iàu. Lô-Hàn saⁿ-lām ê siá-jī hong-sek, sī Tē-jī-chhù Tāi-chiàn liáu-āu khah liû-hêng.
Chham-chiàu
- Chiúⁿ Ûi-bûn (2014). 喙講台語‧手寫台文.
Liân-kiat
- Tâi-oân-ōe, tī Wikipedia