2,630
edits
No edit summary |
|||
(3 intermediate revisions by the same user not shown) | |||
Line 1: | Line 1: | ||
[[File:Sun SDO-HMI visible light 2011-06-07.jpg|thumb|Ji̍t-thâu]] | [[File:Sun SDO-HMI visible light 2011-06-07.jpg|thumb|Ji̍t-thâu]] | ||
'''Ji̍t-thâu''', ia̍h sī kóng '''Ji̍t''', mā hō '''thài-iông''', | '''Ji̍t-thâu''', ia̍h sī kóng '''Ji̍t''', mā hō '''thài-iông''', chi̍t lia̍p tōa-hêng hoat-kng ê [[thian-thé]]. Ji̍t-thâu ê [[tāng-le̍k|tāng-le̍k-tiûⁿ]] ín-chhōa [[he̍k-chheⁿ]] kiam pa̍t khoán [[thài-iông-hē]] thian-thé ê kiâⁿ-sóa. [[Tē-kiû]] téng ê oa̍h-mi̍h tōa-pō͘-hūn tio̍h óa-khò ji̍t-thâu hoat ê kng kap jia̍t tit sè-miā. | ||
== Sèng-chit == | == Sèng-chit == | ||
Line 9: | Line 9: | ||
== Ha̍k-būn ê iân-kek == | == Ha̍k-būn ê iân-kek == | ||
Thài-kó͘ sî-tāi ê thian-bûn-ka tō pat khòaⁿ tio̍h [[ji̍t-thâu-pan]] (''sunspot''); chóng-sī kàu 17 sè-kí, chiah ū lâng hē-thóng-sèng lâi káng-kiù chit-ê sèng-chit. [[I-tá-lí-ah]] ê ha̍k-chiá [[Galileo Galilei]] kap Tek-kok ê Christoph Scheiner tāi-seng ēng tiàu-kiàⁿ koan-chhat ji̍t-thâu-pan. 1670 nî-tāi, Eng-kok ê [[John Flamsteed]] kap Hoat-kok ê [[Gian Domenico Cassini]] pat kè-sǹg Ji̍t-thâu lī tē lōa hn̄g. Koh lâi [[Isaac Newton]] tī i hoat-tián ê he̍k-chheⁿ hē-thóng tang-tiong kā Ji̍t siat chò sī khip-ín-le̍k ê tiong-sim. | |||
1843 nî hit chūn, Tek-kok ê [[Samuel Heinrich Schwabe]] tī gián-kiù [[Chúi-chheⁿ]] ūn-tōng tang-tiong, hoat-kiàn ji̍t-thâu-pan | 1843 nî hit chūn, Tek-kok ê [[Samuel Heinrich Schwabe]] tī gián-kiù [[Chúi-chheⁿ]] ūn-tōng tang-tiong, hoat-kiàn ji̍t-thâu-pan ū chiàu chiu-kî teh piàn-hòa. Āu--lâi [[Sūi-se]] ê [[Rudolf Wolf]] chiah koh kái-bêng hit-ê chiu-kî sī 11 tang. | ||
== Chham-chiàu == | == Chham-chiàu == |