Difference between revisions of "Thài-iông-hē"

(Created page with "'''Thài-iông-hē''' sī hâm ji̍t-thâu kiam só͘-ū se̍h i leh tńg ê mi̍h, tang-tiong ū he̍k-chheⁿ, ōe-chheⁿ, sió-he̍k-chheⁿ, tn̂g-bóe-...")
 
Tags: Mobile edit Mobile web edit
 
(17 intermediate revisions by the same user not shown)
Line 1: Line 1:
'''Thài-iông-hē''' sī hâm [[ji̍t-thâu]] kiam só͘-ū se̍h i leh tńg ê mi̍h, tang-tiong ū [[he̍k-chheⁿ]], [[ōe-chheⁿ]], [[sió-he̍k-chheⁿ]], [[tn̂g-bóe-chheⁿ]], kap [[liû-chheⁿ-lūi]] (''meteoroids'') téng khoán.
'''Thài-iông-hē''' sī hâm [[ji̍t-thâu]] kiam só͘-ū kho͘ i tńg-se̍h ê mi̍h, tang-tiong ū [[he̍k-chheⁿ]], [[ōe-chheⁿ]], [[sió-he̍k-chheⁿ]], [[tn̂g-bóe-chheⁿ]], kap [[liû-chheⁿ-lūi]] (''meteoroids'') téng khoán ê thian-thé.
 
== Hêng-sêng ==
Chiàu lí-lūn, thài-iông-hē sī tùi chi̍t-ê saⁿ-lām khì-thé kap tîn-bū ê [[thài-iông seng-hûn]] (''solar nebula'') sán-seng. Chit lō seng-hûn siū ka-tī [[tāng-le̍k]] ê la̍t ín-chhōa lap chò phiat-á ê hêng. Kòe-têng-tiong tōa-pō͘-hūn ê bu̍t-chit hō͘ tiong-sim khiú ·kòe, pìⁿ chò sī [[ji̍t-thâu]]. Chhun ê lia̍p-á sio-lòng, pìⁿ chò sī chi̍t kóa hō chò [[bî-he̍k-chheⁿ]] (''planetesimal'') ê thian-thé. Chia-ê mi̍h-kiāⁿ chiah koh ta̍uh-ta̍uh-á pìⁿ chò [[sió-he̍k-chheⁿ]], [[tn̂g-bóe-chheⁿ]], [[ōe-chheⁿ]], kap [[he̍k-chheⁿ]].
 
[[Thài-iông-hong]] (''solar wind'') kā tōa-pō͘-hūn khah khin chit ê sêng-hun, pí-lūn [[chúi-sò͘]] kap [[ji̍t-sò͘]] (''helium''), pûn hiòng khah hn̄g ê só͘-chāi, tō sī it-poaⁿ gōa-ûi ê khì-thé he̍k-chheⁿ chú-iàu cho͘-sêng. Nā tī khah óa ji̍t-thâu ê lāi khoan, tō chhun sè-lia̍p 石質 ê he̍k-chheⁿ.
 
== He̍k-chheⁿ ==
Thài-iông-hē ê he̍k-chheⁿ ū [[Chúi-chheⁿ]], [[Kim-chheⁿ]], [[Tē-kiû]], [[Hóe-chheⁿ]], [[Bo̍k-chheⁿ]], [[Thó͘-chheⁿ]], [[Thian-ông-chheⁿ]], [[Hái-ông-chheⁿ]].
 
Khah-chá [[Mê-ông-chheⁿ]] mā sǹg chāi-lāi, chóng-sī chiàu 2006 nî ê sin tēng-gī, sī pun tī [[é-he̍k-chheⁿ]] (''dwarf planet'') ê hun-iá.


== Chham-chiàu ==
== Chham-chiàu ==
* https://www.space.com/56-our-solar-system-facts-formation-and-discovery.html
* "[https://www.space.com/56-our-solar-system-facts-formation-and-discovery.html Solar System Facts: A Guide to Things Orbiting Our Sun]". ''SPACE.com''.


[[Category:Thài-iông-hē|*]]
[[Category:Thài-iông-hē|*]]

Latest revision as of 2022 nî 7 goe̍h 18 ji̍t, 11:17

Thài-iông-hē sī hâm ji̍t-thâu kiam só͘-ū kho͘ i tńg-se̍h ê mi̍h, tang-tiong ū he̍k-chheⁿ, ōe-chheⁿ, sió-he̍k-chheⁿ, tn̂g-bóe-chheⁿ, kap liû-chheⁿ-lūi (meteoroids) téng khoán ê thian-thé.

Hêng-sêng

Chiàu lí-lūn, thài-iông-hē sī tùi chi̍t-ê saⁿ-lām khì-thé kap tîn-bū ê thài-iông seng-hûn (solar nebula) sán-seng. Chit lō seng-hûn siū ka-tī tāng-le̍k ê la̍t ín-chhōa lap chò phiat-á ê hêng. Kòe-têng-tiong tōa-pō͘-hūn ê bu̍t-chit hō͘ tiong-sim khiú ·kòe, pìⁿ chò sī ji̍t-thâu. Chhun ê lia̍p-á sio-lòng, pìⁿ chò sī chi̍t kóa hō chò bî-he̍k-chheⁿ (planetesimal) ê thian-thé. Chia-ê mi̍h-kiāⁿ chiah koh ta̍uh-ta̍uh-á pìⁿ chò sió-he̍k-chheⁿ, tn̂g-bóe-chheⁿ, ōe-chheⁿ, kap he̍k-chheⁿ.

Thài-iông-hong (solar wind) kā tōa-pō͘-hūn khah khin chit ê sêng-hun, pí-lūn chúi-sò͘ kap ji̍t-sò͘ (helium), pûn hiòng khah hn̄g ê só͘-chāi, tō sī it-poaⁿ gōa-ûi ê khì-thé he̍k-chheⁿ chú-iàu cho͘-sêng. Nā tī khah óa ji̍t-thâu ê lāi khoan, tō chhun sè-lia̍p 石質 ê he̍k-chheⁿ.

He̍k-chheⁿ

Thài-iông-hē ê he̍k-chheⁿ ū Chúi-chheⁿ, Kim-chheⁿ, Tē-kiû, Hóe-chheⁿ, Bo̍k-chheⁿ, Thó͘-chheⁿ, Thian-ông-chheⁿ, Hái-ông-chheⁿ.

Khah-chá Mê-ông-chheⁿ mā sǹg chāi-lāi, chóng-sī chiàu 2006 nî ê sin tēng-gī, sī pun tī é-he̍k-chheⁿ (dwarf planet) ê hun-iá.

Chham-chiàu