Difference between revisions of "Ìn-tō͘"

From Tâi-oân-pit
Jump to navigation Jump to search
No edit summary
No edit summary
(9 intermediate revisions by the same user not shown)
Line 1: Line 1:
[[File:TekiuInto.svg|thumb|Ìn-tō͘ (chheⁿ-sek) ê chē-chí]]
[[File:TekiuInto.svg|thumb|Ìn-tō͘ (chheⁿ-sek) ê chē-chí]]


'''Ìn-tō͘''' sī [[Lâm A-chiu]] ê chi̍t-ê kok-ka.  
'''Ìn-tō͘''', chèng-sek hō '''Ìn-tō͘ Kiōng-hô-kok''', sī [[Lâm A-chiu]] ê kok-ka. Kiaⁿ-siâⁿ tī leh [[Sin Delhi|Sin {{ruby|Delhi|Teh-lih}}]], sī te̍k-pia̍t khí tī [[Kū Delhi]] lâm-pêng ê hêng-chèng tiong-sim. Ìn-tō͘ si li̍p-hiàn kiōng-hô-kok, kok-lāi ê cho̍k-kûn kap giân-gí kok-iūⁿ, chóng jîn-kháu chiàu 2019 nî ê àn-sǹg, ū chhiau-kòe 13.8 ek, pâi sè-kài tē-jī.


== Tē-lí ==
== Tē-lí ==
Ìn-tō͘ ê kéng-kài tāi-iok saⁿ-hūn-it sī hái-kîⁿ, kap 6-ê kok-ka sio-óa. Sai-pak-pêng sī [[Pakistan]], pak-pêng ū [[Nepal]], [[Chi-ná]], [[Bhutan]]; tang-pêng ū [[Myanmar]], koh ū [[Bangladesh]] sī pak, tang, sai pêng sī lóng hō͘ Ìn-tō͘ ûi teh. Tī Ìn-tō͘ tang-lâm kòe [[Palk Hái-kiap]] kiam [[Mannar Hái-oan]], ū tó-kok [[Sri Lanka]].
Ìn-tō͘ ê kéng-kài tāi-iok saⁿ-hūn-it sī hái-kîⁿ, kap 6-ê kok-ka sio-óa. Sai-pak-pêng sī [[Pakistan]], pak-pêng ū [[Nepal]], [[Chi-ná]], [[Bhutan]]; tang-pêng ū [[Myanmar]], koh ū [[Bangladesh]] sī pak, tang, sai pêng sī lóng hō͘ Ìn-tō͘ ûi teh. Tī Ìn-tō͘ tang-lâm kòe [[Palk Hái-kiap]] kiam [[Mannar Hái-oan]], ū tó-kok [[Sri Lanka]].
Ìn-tō͘, kiam Bangladesh kap Pakistan, sī chi̍t tè [[chhù-tāi-lio̍k]], kap [[A-chiu]] kî-tha só͘-chāi, pak-pêng keh [[Himalaya]] soaⁿ-khu, tang-sai-pêng mā ū soaⁿ-tē cha̍h leh. Àn thó͘-tē biān-chek, Ìn-tō͘ sī sè-kài tē-chhit tōa kok-ka. Chi̍t pō͘-hūn ê Ìn-tō͘ mā sī chi̍t tè [[poàn-tó]], sai-pêng sī [[A-la-pek Hái]], tang-pêng sī [[Bengal Hái-oan]]. Poàn-tó siōng lâm-pêng sī [[Comorin Hái-kak]], tō sī nn̄g phìⁿ hái ê hun-keh. Ìn-tō ū chi̍t kóa kûn-tó léng-thó͘, tī A-la-pek Hái sī [[Lakshadweep]]; tī Bengal Hái-oan kiam [[Andaman Hái]] tang-tiong ū [[Andaman kap Nicobar Kûn-tó]].
== Le̍k-sú ==
Ìn-tō͘ ê kó͘-chá le̍k-sú it-poaⁿ sī àn kui phìⁿ Ìn-tō͘ chhù-tāi-lio̍k lâi kài-siāu, hâm kin-á-ji̍t ê Pakistan kap Bangladesh chāi-lāi. [[Chú-chiân|CC]] 3 chheng nî ê sî-chūn, tī [[Indus Kang]] khe-po͘ í-keng chhut [[Indus bûn-bêng]]; CC 1 chheng nî ê sî, bûn-bêng mā chhut tī [[Ganges Kang]] tē-hng.
Kin-sè ê Ìn-tō͘ Kiōng-hô-kok sī 1947 nî tùi [[Tāi-eng Tè-kok]] to̍k-li̍p. Chiàu 1947 nî 7 goe̍h Eng-kok Gī-hōe ê [[Ìn-tō͘ To̍k-li̍p Hoat-àn]] (''Indian Independence Act''), goân léng-tē tio̍h tiām 8 goe̍h tiong pun chò Ìn-tō͘ kap Pakistan. Che chú-iàu sī kā kok-ka pun chò [[Muslim]] ûi chú ê kok, kap [[Hindus]] ûi chú ê kok. Chóng-sī chō-sêng iok-lio̍k 1.5 chheng-bān siang-pêng chū-bîn ê chhian-sóa.
Kiàn-kok liáu-āu thâu jīm ê chóng-lí sī [[Jawaharlal Nehru]].


== Chham-chiàu ==
== Chham-chiàu ==
* [https://www.britannica.com/place/India India], ''Encyclopædia Britannica''.
* [https://www.britannica.com/place/India India], ''Encyclopædia Britannica''.
* [https://books.google.com.tw/books?id=hdmcAAAAQBAJ ''The History of India'']. Britannica Educational Publishing.


== Liân-kiat ==
== Liân-kiat ==

Revision as of 2021 nî 1 goe̍h 24 ji̍t, 06:31

Ìn-tō͘ (chheⁿ-sek) ê chē-chí

Ìn-tō͘, chèng-sek hō Ìn-tō͘ Kiōng-hô-kok, sī Lâm A-chiu ê kok-ka. Kiaⁿ-siâⁿ tī leh Sin Delhi(Teh-lih), sī te̍k-pia̍t khí tī Kū Delhi lâm-pêng ê hêng-chèng tiong-sim. Ìn-tō͘ si li̍p-hiàn kiōng-hô-kok, kok-lāi ê cho̍k-kûn kap giân-gí kok-iūⁿ, chóng jîn-kháu chiàu 2019 nî ê àn-sǹg, ū chhiau-kòe 13.8 ek, pâi sè-kài tē-jī.

Tē-lí

Ìn-tō͘ ê kéng-kài tāi-iok saⁿ-hūn-it sī hái-kîⁿ, kap 6-ê kok-ka sio-óa. Sai-pak-pêng sī Pakistan, pak-pêng ū Nepal, Chi-ná, Bhutan; tang-pêng ū Myanmar, koh ū Bangladesh sī pak, tang, sai pêng sī lóng hō͘ Ìn-tō͘ ûi teh. Tī Ìn-tō͘ tang-lâm kòe Palk Hái-kiap kiam Mannar Hái-oan, ū tó-kok Sri Lanka.

Ìn-tō͘, kiam Bangladesh kap Pakistan, sī chi̍t tè chhù-tāi-lio̍k, kap A-chiu kî-tha só͘-chāi, pak-pêng keh Himalaya soaⁿ-khu, tang-sai-pêng mā ū soaⁿ-tē cha̍h leh. Àn thó͘-tē biān-chek, Ìn-tō͘ sī sè-kài tē-chhit tōa kok-ka. Chi̍t pō͘-hūn ê Ìn-tō͘ mā sī chi̍t tè poàn-tó, sai-pêng sī A-la-pek Hái, tang-pêng sī Bengal Hái-oan. Poàn-tó siōng lâm-pêng sī Comorin Hái-kak, tō sī nn̄g phìⁿ hái ê hun-keh. Ìn-tō ū chi̍t kóa kûn-tó léng-thó͘, tī A-la-pek Hái sī Lakshadweep; tī Bengal Hái-oan kiam Andaman Hái tang-tiong ū Andaman kap Nicobar Kûn-tó.

Le̍k-sú

Ìn-tō͘ ê kó͘-chá le̍k-sú it-poaⁿ sī àn kui phìⁿ Ìn-tō͘ chhù-tāi-lio̍k lâi kài-siāu, hâm kin-á-ji̍t ê Pakistan kap Bangladesh chāi-lāi. CC 3 chheng nî ê sî-chūn, tī Indus Kang khe-po͘ í-keng chhut Indus bûn-bêng; CC 1 chheng nî ê sî, bûn-bêng mā chhut tī Ganges Kang tē-hng.

Kin-sè ê Ìn-tō͘ Kiōng-hô-kok sī 1947 nî tùi Tāi-eng Tè-kok to̍k-li̍p. Chiàu 1947 nî 7 goe̍h Eng-kok Gī-hōe ê Ìn-tō͘ To̍k-li̍p Hoat-àn (Indian Independence Act), goân léng-tē tio̍h tiām 8 goe̍h tiong pun chò Ìn-tō͘ kap Pakistan. Che chú-iàu sī kā kok-ka pun chò Muslim ûi chú ê kok, kap Hindus ûi chú ê kok. Chóng-sī chō-sêng iok-lio̍k 1.5 chheng-bān siang-pêng chū-bîn ê chhian-sóa.

Kiàn-kok liáu-āu thâu jīm ê chóng-lí sī Jawaharlal Nehru.

Chham-chiàu

Liân-kiat