Difference between revisions of "Kha-ná-tah"

From Tâi-oân-pit
Jump to navigation Jump to search
No edit summary
No edit summary
Line 2: Line 2:


'''Ka-ná-tah''' ([[Eng-gí]]: ''Canada''), mā ū kì '''Kha-ná-tah''', ia̍h sī kóng '''Ka-ná-tāi''', sī tiàm tī [[Pak Bí-chiu]] ê kok-ka. Àn biān-chek in sī sè-kài tē-jī tōa kok. Ka-ná-tah lâm-pêng tō sī [[Bí-kok]], sai-pak-pêng mā kap Bí-kok ê chiu [[Alaska|{{ruby|Alaska|A-lá-sú-kah}}]] sio-chiap.
'''Ka-ná-tah''' ([[Eng-gí]]: ''Canada''), mā ū kì '''Kha-ná-tah''', ia̍h sī kóng '''Ka-ná-tāi''', sī tiàm tī [[Pak Bí-chiu]] ê kok-ka. Àn biān-chek in sī sè-kài tē-jī tōa kok. Ka-ná-tah lâm-pêng tō sī [[Bí-kok]], sai-pak-pêng mā kap Bí-kok ê chiu [[Alaska|{{ruby|Alaska|A-lá-sú-kah}}]] sio-chiap.
== Le̍k-sú ==
=== Chá-sî ===
Chiàu phó͘-thong ê jīn-bat, tāi-khài 12,000 tang chêng, tō sī [[Peng-hô Kí-goân]] bóe chām, lâng tùi [[A-sè-a]] thòaⁿ khì tī [[Pak A-bí-lī-ka]]. Kin-sè khiā tī Ka-ná-tah Pak-ke̍k tē-hng--ê ū {{ruby link|Inuit|I-nú-it}} lâng. Au-chiu-lâng khì kàu ūi chìn-chêng Ka-ná-tah chāi-tê bô bûn-su kì-lio̍k, chóng-sī chiàu khó-kó͘ gián-kiù kiam kháu-thâu thoân-thóng, ē-ēng-tit chai-iáⁿ chē-chē tāi-chì.
10 sè-kí bóe í-keng ū {{ruby link|Norse|No͘-lú-su}} lâng khì kah Pak Bí, tī {{ruby link|Newfoundland|Niú-hong-lân}} ū chhōe--tio̍h saⁿ ūi hŏng jīn-ûi sī No͘-lú-su lâng ê chng-siā. Ū chèng-kú thang chai No͘-lú-su kap Inuit pat sio-thâi, āu--lâi koh kiàn-li̍p khí seng-lí koan-hē. Chóng-sī No͘-lú-su tè-bóe iū koh lî-khui.
[[I-tá-li-a]] ê kiâⁿ-chûn-ka {{ruby link|Giovanni Caboto|Jio-bá-nih Ka-bó-toh}}, tī 1497 nî tùi [[Eng-lân]] chhut-hoat, beh chhōe khì A-sè-a ê hái-lō͘, chóng-sī lō͘-tô͘ tiong tō kòe-sin, i-ê hāu-seⁿ soah hoat-kiàn Newfoundland ê hái-kîⁿ. Bô-lōa-kú Phû-tô-gâ, Se-pan-gâ, Hoat-lân-se ê lâng mā khì hū-kīn [[Tāi-se-iûⁿ]] pak-lō͘ lia̍h-hî, tang-tiong ū-ê tō ū chiūⁿ-hōaⁿ.


== Chham-chiàu ==
== Chham-chiàu ==

Revision as of 2021 nî 2 goe̍h 23 ji̍t, 06:17

Chheⁿ-sek sī Ka-ná-tah ê thó͘-tē.

Ka-ná-tah (Eng-gí: Canada), mā ū kì Kha-ná-tah, ia̍h sī kóng Ka-ná-tāi, sī tiàm tī Pak Bí-chiu ê kok-ka. Àn biān-chek in sī sè-kài tē-jī tōa kok. Ka-ná-tah lâm-pêng tō sī Bí-kok, sai-pak-pêng mā kap Bí-kok ê chiu Alaska(A-lá-sú-kah) sio-chiap.

Le̍k-sú

Chá-sî

Chiàu phó͘-thong ê jīn-bat, tāi-khài 12,000 tang chêng, tō sī Peng-hô Kí-goân bóe chām, lâng tùi A-sè-a thòaⁿ khì tī Pak A-bí-lī-ka. Kin-sè khiā tī Ka-ná-tah Pak-ke̍k tē-hng--ê ū Inuit(I-nú-it) lâng. Au-chiu-lâng khì kàu ūi chìn-chêng Ka-ná-tah chāi-tê bô bûn-su kì-lio̍k, chóng-sī chiàu khó-kó͘ gián-kiù kiam kháu-thâu thoân-thóng, ē-ēng-tit chai-iáⁿ chē-chē tāi-chì.

10 sè-kí bóe í-keng ū Norse(No͘-lú-su) lâng khì kah Pak Bí, tī Newfoundland(Niú-hong-lân) ū chhōe--tio̍h saⁿ ūi hŏng jīn-ûi sī No͘-lú-su lâng ê chng-siā. Ū chèng-kú thang chai No͘-lú-su kap Inuit pat sio-thâi, āu--lâi koh kiàn-li̍p khí seng-lí koan-hē. Chóng-sī No͘-lú-su tè-bóe iū koh lî-khui.

I-tá-li-a ê kiâⁿ-chûn-ka Giovanni Caboto(Jio-bá-nih Ka-bó-toh), tī 1497 nî tùi Eng-lân chhut-hoat, beh chhōe khì A-sè-a ê hái-lō͘, chóng-sī lō͘-tô͘ tiong tō kòe-sin, i-ê hāu-seⁿ soah hoat-kiàn Newfoundland ê hái-kîⁿ. Bô-lōa-kú Phû-tô-gâ, Se-pan-gâ, Hoat-lân-se ê lâng mā khì hū-kīn Tāi-se-iûⁿ pak-lō͘ lia̍h-hî, tang-tiong ū-ê tō ū chiūⁿ-hōaⁿ.

Chham-chiàu

  • Canada, Encyclopædia Britannica.

Liân-kia