Tē-kiû

From Tâi-oân-pit
Jump to navigation Jump to search
The printable version is no longer supported and may have rendering errors. Please update your browser bookmarks and please use the default browser print function instead.
Tē-kiû

Tē-kiûthài-iông-hē tē-5 tōa ê he̍k-chheⁿ, chē-chí nā tùi Ji̍t-thâu hit pêng sǹg khí sī pâi tī tē-3 lia̍p, lî ji̍t-thâu pêng-kin 149.6 pah-bān kong-lí hn̄g. Tē-kiû sī ûi-it lán lâng chai-iáⁿ ū sèⁿ-miā tī-leh ê só͘-chāi.

Tē-kiû ê piáu-bīn ū hái-iûⁿ kap khong-khì, chia khong-khì 78% sī chek-sò͘, 21% sī sng-sò͘. Phiau-chún tāi-khì ap-le̍k tī hâi-pêng-bīn sī bí pêng-hong kong-chhioh 101,325 newton.

Thian-bûn

Tē-kiû lî Ji̍t-thâu pêng-kin ū 149,600,000 kong-lí. Tē-kiû kho͘ Ji̍t-thâu chi̍t lìn chhau-put-to 365.25 kang; nā tùi tē-kiû ê pak-pêng khòaⁿ, sī chiàu hoán sî-cheng ê hong-hiòng se̍h, i ê chū-choán (rotation) hong-hiòng mā sio-siâng. Chū-choán ê chiu-kî, sī 23 tiám-cheng, 56 hun-cheng, kiam 4 bió-cheng, chhia-sim kap i-ê kúi-tō pêng-bīn pí, sī chhū 23.44°.

Chhiah-tō ê poàn-kéng ū 6,378 kong-lí, tī Thài-iông-hē óa-lāi ê sì lia̍p tē-chit he̍k-chheⁿ tang-tiong, Tē-kiû sī siōng tōa ê chi̍t lia̍p, chóng nā kap óa-gōa ê khì-thé tōa he̍k-chheⁿ oan-ná koh chiâⁿ sè lia̍p. Tē-kiû ta ū chi̍t lia̍p thian-jiân ōe-chheⁿ, tō sī Goe̍h-niû, lî Tē pêng-kin 384,400 kong-lí hn̄g.

Chham-chiàu

  • Joseph A. Angelo (2006). "Earth". Encyclopedia of Space and Astronomy. Facts on File. ISBN 978-0-8160-5330-8.
  • "Earth". Encyclopædia Britannica.

Liân-kiat