Difference between revisions of "Template:Thâu-ia̍h/Kì-sū"

From Tâi-oân-pit
Jump to navigation Jump to search
No edit summary
No edit summary
(31 intermediate revisions by the same user not shown)
Line 1: Line 1:
'''[[Ji̍t-thâu]]''', mā hō '''thài-iông''', sī chi̍t lia̍p tōa-hêng hoat-kng ê [[thian-thé]], tī [[thài-iông-hē]] tang-tiong kî-tha thian-thé se̍h chit hō ji̍t-thâu leh tńg. [[Tē-kiû]] téng ê sè-miā óa-kīn choân-pō͘ lóng su-iàu ji̍t-thâu só͘ hoat--chhut-lâi ê kng kap jia̍t.
{{Thâu-ia̍h/Kì-sū/2}}


Ji̍t-thâu ê tāng-le̍k-tiûⁿ koat-tēng liáu [[he̍k-chheⁿ]] kiam kî-tha thài-iông-hē thian-thé ê tí-tāng. Chiàu kho-ha̍k ê hun-lūi, ji̍t-thâu sī [[chú hē-lia̍t]] (''main sequence'') chheⁿ, sio̍k G2V sek-lia̍t-hêng (''spectral type'').
<div style="text-align: right; margin-top: 1em">[[Special:LongPages|'''Kì-sū it-lám...''']]</div>
 
Kap kî-tha chú hē-lia̍t chheⁿ sio-kâng, Ji̍t-thâu tùi [[jia̍t-hu̍t iông-ha̍p]] (''thermonuclear fusion'') hoán-èng tit tio̍h i hong-hù ê lêng-liōng. Chit hō hoán-ēng koan-sia̍p tio̍h kā [[chú-sò͘]] choán chò [[he-lí-ùm]] (''helium') kap khah-tāng ê hu̍t-chú ê kòe-têng.
 
[[Kng-chú]] koan-hē tio̍h hia [[pàng-jia̍t iông-ha̍p hoán-èng]], tùi Ji̍t-thâu ê sim hiòng gōa pàng chhut, it-ti̍t kàu [[tùi-liû-lông]] (''convective envelope'') ê só͘-chāi.
 
<div style="text-align: right">[[Ji̍t-thâu|'''Tha̍k kui-phiⁿ...''']]</div>

Revision as of 2021 nî 2 goe̍h 12 ji̍t, 13:28

  • Pûi-chittōng-bu̍t kap si̍t-bu̍t sin-khu téng chi̍t kóa bē cheng-hoat, bē-iûⁿ tī chúi lāi ê mi̍h, tī phó͘-thong un-tō͘ tang-tiong sī kò͘-thé, nā khah koân jia̍t tō pìⁿ liû-chit.
  • Si̍t-bu̍t a̍h sī kóng chháu-bo̍k, sī oa̍h-mi̍h tang-tiong chi̍t-ê tōa hun-iá, sèng-chit kî-it sī kng-ha̍p-sêng êng-ióng, tō sī óa-khò ji̍t-thâu chiò kng chè-chō sin-thé kò͘-chō.
  • Tân Bêng-jînTâi-oân ê bûn-ha̍k-ka, sī Chiong-hòa-koān Jī-lîm-pó Tek-ûi-á ê lâng, kin-sè tiōng-iàu ê Tâi-bûn chok-ka kiam chhut-pán-ka. 2000 nî chhut-pán ê Pha-hng ê Kò͘-sū sī i tek-pia̍t chhut-miâ ê tù-chok.
  • Nĭn-jín sī chi̍t khoán chháu-pún, phó͘-thong nn̄g-nî-seⁿ ê si̍t-bu̍t, kin ē chia̍h chit, khah chē seng-sán sī óa âng-sek--ê, hâm nĭn-jín-chit, tō sī goân-bi-tá-mín A.
  • Tē-kiûthài-iông-hē tē-5 tōa ê he̍k-chheⁿ, nā tùi Ji̍t-thâu pêng sǹg khí sī pâi tē-3 lia̍p, sī ûi-it lán lâng chai-iáⁿ ū sèⁿ-miā tī-leh ê só͘-chāi.
Kì-sū it-lám...