Difference between revisions of "Ji̍t-thâu"

Jump to navigation Jump to search
31 bytes added ,  2021 nî 1 goe̍h 15 ji̍t, 02:41
no edit summary
No edit summary
Line 1: Line 1:
[[File:Sun SDO-HMI visible light 2011-06-07.jpg|thumb|Ji̍t-thâu]]
[[File:Sun SDO-HMI visible light 2011-06-07.jpg|thumb|Ji̍t-thâu]]


'''Ji̍t-thâu''', ia̍h sī kóng '''Ji̍t''', mā hō '''thài-iông''', sī chi̍t lia̍p tōa-hêng hoat-kng ê [[thian-thé]], tī [[thài-iông-hē]] tang-tiong kî-tha thian-thé se̍h chit hō ji̍t-thâu leh kiâⁿ. [[Tē-kiû]] téng ê sè-miā tōa-pō͘-hūn tio̍h óa-khò ji̍t-thâu só͘ hoat--chhut-lâi ê kng kap jia̍t.
'''Ji̍t-thâu''', ia̍h sī kóng '''Ji̍t''', mā hō '''thài-iông''', sī chi̍t lia̍p tōa-hêng hoat-kng ê [[thian-thé]]. Ji̍t-thâu ê tāng-le̍k-tiûⁿ ín-chhōa [[he̍k-chheⁿ]] kiam kî-tha [[thài-iông-hē]] thian-thé ê kiâⁿ-sóa. [[Tē-kiû]] téng ê sè-miā tōa-pō͘-hūn tio̍h óa-khò ji̍t-thâu só͘ hoat--chhut-lâi ê kng kap jia̍t.


Ji̍t-thâu ê tāng-le̍k-tiûⁿ koat-tēng liáu [[he̍k-chheⁿ]] kiam kî-tha thài-iông-hē thian-thé ê tín-tāng. Chiàu kho-ha̍k ê hun-lūi, ji̍t-thâu sī [[chú hē-lia̍t]] (''main sequence'') chheⁿ, sio̍k G2V sek-lia̍t-hêng (''spectral type'').
== Sèng-chit ==
Ji̍t-thâu ê poàn-kéng, kì hû-hō R<sub>☉</sub>, sī Tē-kiû ê 109 pōe, koh lî Tē-kiû 215 R<sub>☉</sub> hn̄g, só͘-í tùi Tē khòaⁿ kìⁿ, Ji̍t ta chiàm thiⁿ 1/2° khoah. Ji̍t-thâu piáu-bīn bô kò͘-thé mā bô e̍k-thé; tōa-pō͘-hūn sī khì-thài [[goân-chú]], koh ū chiàm chió-hūn ê [[hun-chú]].
 
Chiàu kho-ha̍k ê hun-lūi, ji̍t-thâu sio̍k G2V sek-lia̍t-hêng (''spectral type''). G2 sī tāi-piáu n̂g-sek ê G un-tō͘ kai-kip chheⁿ, V tō sī [[chú hē-lia̍t]] (''main sequence'') chheⁿ ê ì-sù, sī kâng un-tō͘ ka-kip tang-tiong ê phó͘-thong khoán.


Kap kî-tha chú hē-lia̍t chheⁿ sio-kâng, ji̍t-thâu tùi [[jia̍t-hu̍t iông-ha̍p]] (''thermonuclear fusion'') hoán-èng tit tio̍h i hong-hù ê lêng-liōng. Chit hō hoán-ēng koan-sia̍p tio̍h kā [[chúi-sò͘]] choán chò [[he-lí-ùm]] (''helium'') kap khah-tāng ê hu̍t-chú ê kòe-têng.
Kap kî-tha chú hē-lia̍t chheⁿ sio-kâng, ji̍t-thâu tùi [[jia̍t-hu̍t iông-ha̍p]] (''thermonuclear fusion'') hoán-èng tit tio̍h i hong-hù ê lêng-liōng. Chit hō hoán-ēng koan-sia̍p tio̍h kā [[chúi-sò͘]] choán chò [[he-lí-ùm]] (''helium'') kap khah-tāng ê hu̍t-chú ê kòe-têng.


[[Kng-chú]] koan-hē tio̍h hia [[pàng-jia̍t iông-ha̍p hoán-èng]], tùi ji̍t-thâu ê sim hiòng gōa pàng chhut, sim ê gōa-ûi sī [[hòng-siā khu]] (''radiative zone''), koh lâi sī [[tùi-liû-lông]] (''convective envelope''), [[kng-khoan]] (''photosphere''), [[sek-khoan]] (''chromosphere''), siōng gōa chân sī [[kho-ló͘-nah]] (''corona'').
[[Kng-chú]] koan-hē tio̍h hia [[pàng-jia̍t iông-ha̍p hoán-èng]], tùi ji̍t-thâu ê sim hiòng gōa pàng chhut, sim ê gōa-ûi sī [[hòng-siā khu]] (''radiative zone''), koh lâi sī [[tùi-liû-lông]] (''convective envelope''), [[kng-khoan]] (''photosphere''), [[sek-khoan]] (''chromosphere''), siōng gōa chân sī [[kho-ló͘-nah]] (''corona'').
== Bu̍t-lí sèng-chit ==
Ji̍t-thâu ê poàn-kéng, kì hû-hō R<sub>☉</sub>, sī Tē-kiû ê 109 pōe, koh lî Tē-kiû 215 R<sub>☉</sub> hn̄g, só͘-í tùi Tē khòaⁿ kìⁿ, Ji̍t ta chiàm thiⁿ 1/2° khoah. Ji̍t-thâu piáu-bīn bô kò͘-thé mā bô e̍k-thé; tōa-pō͘-hūn sī khì-thài [[goân-chú]], koh ū chiàm chió-hūn ê [[hun-chú]].


== Gián-kiù ê le̍k-sú ==
== Gián-kiù ê le̍k-sú ==

Navigation menu