Difference between revisions of "Tâi-gí"

From Tâi-oân-pit
Jump to navigation Jump to search
No edit summary
 
(11 intermediate revisions by the same user not shown)
Line 1: Line 1:
'''Tâi-gí''', mā ū hō '''Tâi-oân-ōe''' ia̍h '''Tâi-oân-gí''', sī chi̍t khoán chú-iàu tī [[Tâi-oân]] leh liû-thong ê giân-gí.
'''Tâi-gí''', mā ū hō '''Tâi-oân-ōe''' ia̍h '''Tâi-oân-gí''', sī chi̍t khoán chú-iàu tī [[Tâi-oân]] leh liû-thong ê giân-gí.
== Im-ūn-lūn ==
=== Im-phōaⁿ ===
Tâi-gí ê [[im-phōaⁿ]] (''consonant'') thang ēng ē-té ê keh-á piau-sī.
{| class="wikitable" style=text-align:center
|+Chú-im ê hun-lūi kap tùi-tâng ê Tâi-bûn jī-bó
|-style="font-size: 90%;"
!colspan=2 rowspan=2|
!colspan=2| Siang-chûn<br>(bilabial)
!colspan=2| Khí-hōaⁿ<br>(alveolar)
!colspan=2| Khí-hōaⁿ chhùi-kòa<br>(alveolo-palatal)
!colspan=2| Nńg-chhùi-kòa<br>(velar)
!colspan=2 rowspan=2| Siaⁿ-mn̂g<br>(glottal)
|-
!ū-siaⁿ
!bô-siaⁿ
!ū-siaⁿ
!bô-siaⁿ
!ū-siaⁿ
!bô-siaⁿ
!ū-siaⁿ
!bô-siaⁿ
|-
!colspan=2| Phīⁿ<br>(nasal)
|
|m
|
|n
|
|
|
|nng
|colspan=2|
|-
!rowspan=2| Tòng<br>(stop)
! bô-khì
|p
|b
|t
|
|
|
|k
|g
|colspan=2|
|-
! ū-khì
|ph
|
|th
|
|
|
|kh
|
|colspan=2|
|-
!rowspan=2| Tòng-lù<br>(affricate)
! bô-khì
|colspan=2|
|ch
|j
|ch(i)
|j(i)
|
|
|colspan=2|
|-
! ū-khì
|colspan=2|
|chh
|
|chh(i)
|
|
|
|colspan=2|
|-
!colspan=2| Lù<br>(fricative)
|colspan=2|
|s
|
|si
|
|colspan=2|
|h
|-
!colspan=2| Pêng<br>(lateral)
|colspan=2|
|
|l
|colspan=2|
|colspan=2|
|colspan=2|
|}
=== Im-bó ===
Tâi-gí ê [[im-bó]] (''vowel'') thang chiàu ē-té ê keh-á piau-sī.
{|class=wikitable
!rowspan=2| !!colspan=2|Thâu-chêng!!Tiong-ng!!colspan=2|Āu-piah
|-align=center
! Chhùi-khiuⁿ !! Phīⁿ-khiuⁿ !! Chhùi-khiuⁿ !! Chhùi-khiuⁿ !! Phīⁿ-khiuⁿ
|-align=center
!Ha̍p<br>(close)
|i||iⁿ||
|u||uⁿ
|-align=center
!Pòaⁿ<br>(mid)
|e||eⁿ
|o
|o
|oⁿ
|-align=center
!Khui<br>(open)
|a||aⁿ|| || ||
|}
== Bûn-su ==
: ''Siông-sè: [[Tâi-bûn]]''
Hiān-chú-sî Tâi-gí ê bûn-su chú-iàu hun saⁿ khoán piáu-kì ê koàn-sì, tō sī Lô-má-jī, Hàn-jī, kap Lô-má-jī kap Hàn-jī saⁿ-lām. Lô-má-jī bûn-su siōng ti̍t-chiap ê goân-thâu sī 19 sè-kí í-lâi ê [[Pe̍h-ōe-jī]]. Nā Hàn-jī ê Tâi-bûn sī khah-chá [[koa-á-chheh]] ê bûn-su siōng kài tiōng-iàu. Lô-Hàn saⁿ-lām ê siá-jī hong-sek, sī Tē-jī-chhù Tāi-chiàn liáu-āu khah liû-hêng.
== Chham-chiàu ==
* [[Chiúⁿ Ûi-bûn]] (2014). [http://ebook.de-han.org/ktg/CKTG_PART_B_20160820_small_no_print.pdf 喙講台語‧手寫台文].
== Liân-kiat ==
* [[wikipedia:nan:Tâi-oân-ōe|Tâi-oân-ōe]], tī Wikipedia


[[Category:Tâi-gí]]
[[Category:Tâi-gí]]

Latest revision as of 2022 nî 8 goe̍h 2 ji̍t, 02:47

Tâi-gí, mā ū hō Tâi-oân-ōe ia̍h Tâi-oân-gí, sī chi̍t khoán chú-iàu tī Tâi-oân leh liû-thong ê giân-gí.

Im-ūn-lūn

Im-phōaⁿ

Tâi-gí ê im-phōaⁿ (consonant) thang ēng ē-té ê keh-á piau-sī.

Chú-im ê hun-lūi kap tùi-tâng ê Tâi-bûn jī-bó
Siang-chûn
(bilabial)
Khí-hōaⁿ
(alveolar)
Khí-hōaⁿ chhùi-kòa
(alveolo-palatal)
Nńg-chhùi-kòa
(velar)
Siaⁿ-mn̂g
(glottal)
ū-siaⁿ bô-siaⁿ ū-siaⁿ bô-siaⁿ ū-siaⁿ bô-siaⁿ ū-siaⁿ bô-siaⁿ
Phīⁿ
(nasal)
m n nng
Tòng
(stop)
bô-khì p b t k g
ū-khì ph th kh
Tòng-lù
(affricate)
bô-khì ch j ch(i) j(i)
ū-khì chh chh(i)

(fricative)
s si h
Pêng
(lateral)
l

Im-bó

Tâi-gí ê im-bó (vowel) thang chiàu ē-té ê keh-á piau-sī.

Thâu-chêng Tiong-ng Āu-piah
Chhùi-khiuⁿ Phīⁿ-khiuⁿ Chhùi-khiuⁿ Chhùi-khiuⁿ Phīⁿ-khiuⁿ
Ha̍p
(close)
i iⁿ u uⁿ
Pòaⁿ
(mid)
e eⁿ o o oⁿ
Khui
(open)
a aⁿ

Bûn-su

Siông-sè: Tâi-bûn

Hiān-chú-sî Tâi-gí ê bûn-su chú-iàu hun saⁿ khoán piáu-kì ê koàn-sì, tō sī Lô-má-jī, Hàn-jī, kap Lô-má-jī kap Hàn-jī saⁿ-lām. Lô-má-jī bûn-su siōng ti̍t-chiap ê goân-thâu sī 19 sè-kí í-lâi ê Pe̍h-ōe-jī. Nā Hàn-jī ê Tâi-bûn sī khah-chá koa-á-chheh ê bûn-su siōng kài tiōng-iàu. Lô-Hàn saⁿ-lām ê siá-jī hong-sek, sī Tē-jī-chhù Tāi-chiàn liáu-āu khah liû-hêng.

Chham-chiàu

Liân-kiat